به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه حمایت ؛ در این زمینه به گفتوگو با «جهانگیر میرزاوندی»، روانشناس بالینی و مشاور خانواده در استان خوزستان نشستهایم. وی معتقد است در سالهای اخیر این اتفاق شوم به دلیل اقدامهای موثر قوه قضاییه کاهش یافته است.
با توجه به اینکه شما یکی از افرادی هستید که هرروز با بسیاری از مشکلات و آسیبهای اجتماعی سروکار دارد، به نظرتان بیشترین آسیب اجتماعی که در استان خوزستان وجود دارد چیست؟
استان خوزستان نیز مانند بسیاری از استانهای دیگر کشور تحت تأثیر آسیبهایی از جمله اعتیاد، طلاق و .... قرار دارد؛ اما متأسفانه در این استان بهعلت دارا بودن موقعیت استراتژیک، ضعف زیرساختها، کمبود امکانات و مهمتر از همه فرهنگ قبیلهای حاکم بر نظام اجتماعی، «قتلهای ناموسی» مهمترین مشکلی است که اکنون در برخی از مناطق وجود دارد و مردم یا از آن رنج میبرند یا در معرض آن قرار میگیرند. در توضیح این موضوع باید گفت که قتلهای ناموسی به قتلهایی گفته میشود که پدر، همسر، برادر، فرزند و بهطور کلی مردی از خویشاوندان نزدیک زنی، او را به اتهام روابط نامشروع یا امتناع از ازدواج اجباری یا اتهامهایی مشابه، با انگیزه حفظ ناموس به قتل میرساند.
از نظر آسیبشناسان اجتماعی بسیاری از مردانی که مرتکب قتلهای ناموسی میشوند مبتلا به بیماریهای جسمی و روحی هستند و بیشتر متعلق به قشرهای پایین و محروم جامعهاند که زنان و دختران خود را بخشی از مایملک خود میدانند.به همین علت اگر زنی عملی خلاف میل آنان مرتکب شود، مورد اذیت و آزار قرار میگیرد و در مواردی هم بهراحتی به قتل میرسد.
گفته میشود که ریشه بسیاری از مشکلات و آسیبهای اجتماعی ناآگاهی و نبود اطلاعات کافی از قوانین است، این موضوع چه رابطهای با این مدل از قتل دارد؟
در این نوع قتلها، قاتل فراری نیست و به راحتی خود را معرفی میکند و خانواده مقتولان نیز به طورمعمول خواستار مجازات قاتل نیستند، حتی در مواردی قتل را وظیفه قاتل
میدانند و برای کاهش مجازات وی تقاضای عفو میکنند.
البته طی این سالها پلیس و قوه قضاییه تلاش بسیاری برای کاهش و جلوگیری از این مشکل کردهاند و به نتایج خوبی دست یافتهاند، با این حال بسیاری از مردم و زنان هنوز با حقوق خود آشنایی ندارند و به همین علت قتلهای ناموسی جزو لاینفک زندگی آنان شده است.
مقصر اصلی این قبیل قتلها کیست؟
باید بگویم که نمیتوان عامل چنین آسیبی را به گردن شیخ قبیله، آداب و رسوم یک قوم یا حتی غفلت یک خانواده انداخت. قتلهای ناموسی بخش مهمی از ساختار جامعه سنتی و قدیمی هستند که فقط با تغییر ساختارهای اجتماعی و قبول یا به رسمیت شناختن ساختارهای جدید کاهش مییابند.
این آسیب اجتماعی در ایران، ترکیه، پاکستان، اکثر کشورهای عربی و مناطقی رایج است که «نظام خویشاوندی» وضعیتی بسته و ساختار «قبیله» قدرت بالایی دارد. اگر مشخصات عمومی قربانیان قتلهای ناموسی منتشر شود، مشخصاتی که به شغل پدر، محل زندگی، سطح سواد و میزان درآمد مربوط میشوند، نشان خواهد داد که درصد بالایی از قربانیان، به نظامهای خویشاندی بسته و مجموعههای قبیلهگرا وابستهاند و فقط درصد ناچیزی به گروههای منفرد یا خانوادههای هستهای تعلق دارند.
در کنار قوه قضاییه، کدام ارگانها میتوانند در کاهش قتلهای ناموسی تأثیرگذار باشند؟
آموزش و پرورش میتواند نقش مهمی در کاهش وقوع قتلهای ناموسی داشته باشد. به این صورت که با آموزش افراد از همان کودکی و آشنایی آنان با حقوق خود، همچنین استفاده از مشاوران در مدارس برای راهنمایی و ارایه خدمات به خانوادهها و دانشآموزان بسیار راهگشاست.
نباید فراموش کرد که بسیاری از مشکلات افراد از همان دوران کودکی آغاز میشود و آموزش و پرورش استان میتواند با برگزاری سمینارها یا برنامه های آموزشی رایگان آنان را برای زندگی آماده کند و روشهای زندگی بهتر را به آنان بیاموزد.
نظر شما